LASTİK NEDİR?

Lastik Nedir ?

Lastik kauçuk kord bezi ve çelik teller ile çeşitli kimyasal maddelerin birleşiminden oluşan ve aracın yer ile temasını sağlayan tek ve önemli parçasıdır.

Lastik içerisine basılan hava vasıtası ile takılı olduğu aracın ve üzerindeki yükün taşınmasını sağlar. Lastik Hakkında Bilinmesi Gerekenler SIRT : Lastiğin yer ile temas eden bölgesi. OMUZ : Sırt ile yanağın birleştiği ve kalın kauçuktan yapılmış bölgesi. YANAK : Lastiğin topuk ve omuz bölgesi arasında kalan, lastiğe esneklik sağlayan ve üzerinde markalama ve tanıtıcı bilgiler bulunan bölgesidir. TOPUK : Lastiğin janta temas eden ve sıkıca bağlanmasını sağlayan bölgesidir.

LASTİĞİN TARİHİ

         1807 Otomobilin  İcadı

         1829 Charles Goodyear, Vulkanize Kauçuk

         1840 Dolgu Lastiğin İcadı

         1888 John Dunlop Havalı Lastiği

         1946 Michelin Radyal Lastiği

         1952 Radyal Kamyon Lastiği

         1953 Çelik Radyal Kamyon Lastiği

         1956 İç Lastiksiz (tubeless) Lastik

         1959 Radyal İş Makinası Lastiği

         1979 Radial Formula 1 Yarış Lastiği

         1981 Radial Uçak Lastiği

LASTİK NE İŞE YARAR

Tekerlek lastiklerinin yapılarında, gerek yüksek mukavemeti karşılamak üzere naylon, rayon, polyester gibi elyaf esaslı kordlarla, çelik kordlar bulunur. Topuk dayanımları ise çelik teller yardımıyla sağlanır. Birbirinden farklı karakterdeki bu elemanların bir arada tutulması ve hizmet anında zeminle temasın güvenle sağlanmasıyla, yanaklardaki esneme kabiliyetinin verilmesi görevini lastik karışımı üstlenir. Lastik karışımını doğal ve sentetik kauçuklarla, ana dolgu olarak karbon karaları oluşturur. Bunlara ilave olarak vulkanizasyon elemanları bulunur. Karışımın işlenmesi ve homojenliği için kimyasal yağlar kullanılır. 

ÇAPRAZ – BIAS  X   RADYAL LASTİK

                                                                

Çapraz – Bias Lastik yapısı.

Kordlar lastik yönüne 35-40 derece açı yapacak şekilde çapraz olarak yerleştirilmiştir.

Radyal Lastik yapısı.

Kordlar lastiğin dönüş yönüne 90 derecelik açı yapacak şekilde yerleştirilir.

ÇAPRAZ KATLI “KONVANSİYONEL”  “BİAS” LASTİĞİN YAPISI

ÇAPRAZ KATLI LASTİK

Lastik teknolojisinin başlangıcında kullanılan ilk gövde yapısıdır.Bu lastiklerin gövdesini oluşturan tekstil esaslı "kord" iplikleri birbiri üzerine, lastik yönüne 35-40 derece açı yapacak şekilde çapraz olarak yerleştirilmiştir. Bu yapı diyagonal veya konvensiyonel olarak da adlandırılır. Ölçü tanımında "-" veya "D"ile belirtilir. 

Örnek: 14.00-24 ebatlı lastik çapraz katlıdır.

    

Çapraz – Bias iş makinası lastiğinin yapısı.

RADYAL LASTİĞiN YAPISI

Çelik kuşaklı radyal lastiğin yapısı.

RADYAL LASTİK

Değişen ve gelişen otomotiv sektörünün gereksinimlerini karşılamak üzere geliştirilen bir yapıdır. Bu lastiklerde gövde yapısı, üstün özellikli rayon, naylon, polyester gibi tekstil esaslı kordların, lastiğin dönüş yönüne 90 derecelik açı yapacak şekilde yerleştirilmeleri sonucu oluşan kuşaklarda, belirli açıda çelik kord kuşak katlarının tatbik edilmesi sonucu oluşur. Aynı zamanda radyal yapı, sadece tekstil esaslı ve lastiğin dönüş yönüne göre sıfır derece ve belli açıdaki kordlardan oluşan kuşakların tatbik edilmesiyle de oluşabilir. Ölçü tanımında "R" harfi ile belirtilir.

Örnek: 195/65R15 ebadındaki R harfi bunun radyal lastik olduğunu söyler. 

TUBELESS-TUBE TYPE

 

Araçlarda yüke karşılık gelen tepki kuvvetini karşılayan, lastiklerde jant arasına sıkıştırılan hava basıncıdır. Lastikler sadece hava basıncının sıkıştırıldığı kılıflardır.Sıkıştırılmış hava basıncının tutulması, iç lastiklere veya dış lastiklerin iç kısmına tatbik edilen ve sızdırmazlık sağlayan liner tabaka yardımıyla sağlanır. İç lastikli kullanılan dış lastiklere Tube-type, iç lastiksiz kullanılan dış lastiklere Tubeless lastik denir.

DÜNYADA LASTİK ÜRETİCİLERİ

•BRIDGESTONE-Firestone

•MICHELIN-Uniroyal(ABD)-B.F.Goodrich-Taurus-Kleber-Stomil Olztyn

•GOODYEAR-Fulda-Kelly-Sumitomo-Dunlop-Pneumant

•CONTINENTAL-General-Uniroyal-Semperit-Barum-Matador

•PIRELLI-Ceat-Armstrong

•Toyo

•Yokohama

•Hankook

•Kumho

•Cooper

TÜRKİYEDE LASTİK ÜRETİCİLERİ

•Bridgestone-Lassa (Brisa)

•Goodyear-Fulda-Sava

•Pirelli

•Petlas – Abdülkadir Özcan Aş.

     

Gelecek Bölüm: Lastik yanağı üzerindeki yazılar ne anlatır.